Jedzenie w Brazylii - co warto zjesć z lokalnej kuchni?

13.5.2025

Brazylijska kuchnia to prawdziwa uczta dla zmysłów – bogata, różnorodna i głęboko zakorzeniona w historii oraz kulturze kraju. To fascynujące połączenie wpływów afrykańskich, rdzennych i europejskich, które przez wieki przekształcały się w unikalną, synkretyczną tradycję kulinarną. Smaki zmieniają się tu nie tylko w zależności od regionu, ale także od rytmu pór roku. Podczas podróży przez ten kraj nie sposób przejść obojętnie obok bogactwa lokalnych składników – egzotycznych owoców Amazonii, aromatycznych przypraw północnego wschodu oraz świeżych ryb, manioku i orzechów, które stanowią podstawę wielu tradycyjnych potraw. To właśnie te naturalne dary sprawiają, że Brazylia zachwyca na talerzu. Przejdźcie razem z nami przez smaki Brazylii!

Co warto zjeść w Brazylii?

W Brazylii – podobnie jak w wielu innych zakątkach świata – wspólne posiłki odgrywają ważną rolę w budowaniu relacji rodzinnych i społecznych. Dzień najczęściej zaczyna się od lekkiego, ale aromatycznego śniadania, na które składa się świeże pieczywo, tapioka, tropikalne owoce oraz obowiązkowa filiżanka kawy. Obiad, będący głównym posiłkiem dnia, to prawdziwa uczta – najczęściej serwuje się ryż, czarną fasolę, mięso lub rybę, a także prostą sałatkę. Jedzenie staje się okazją do dłuższych spotkań z rodziną, przyjaciółmi czy współpracownikami – wspólne biesiadowanie potrafi trwać nawet dwie godziny. Popołudniowa przerwa na kawę około godziny 16:00 to kolejny miły rytuał – często towarzyszą jej domowe wypieki, małe słodkości lub serowe bułeczki pão de queijo. Kolację serwuje się dopiero po 20:00 – zwykle jest to lekki posiłek, często składający się z zupy lub dań pozostałych z lunchu. Co warto zjeść podczas luksusowych wakacji w Brazylii?

Feijoada

To danie to kwintesencja brazylijskiego smaku i jedna z najważniejszych potraw narodowych. Feijoada to gęsty gulasz z czarnej fasoli, duszonej z różnymi kawałkami mięsa – najczęściej wieprzowiną (żeberka, boczek, kiełbasa) i czasem także z podrobami. Podawana jest z ryżem, farofą (prażoną mąką z manioku), plasterkami pomarańczy i czasem jarmużem. Tradycyjnie je się ją w weekendy w gronie rodziny lub znajomych.

Pyszna i pożywna feijoada

Moqueca

Z południowo-wschodniego wybrzeża Brazylii pochodzi moqueca – rybny (lub z owocami morza) gulasz duszony w mleku kokosowym, z pomidorami, papryką, cebulą i świeżą kolendrą. W zależności od regionu może być przygotowywana na bazie oleju palmowego (w stylu bahiańskim) lub oliwy z oliwek. Aromatyczna, lekko słodkawa i pikantna jednocześnie – to kulinarny hołd dla brazylijskiego wybrzeża.

Pão de queijo

Małe, puchate i lekko chrupiące z zewnątrz pão de queijo to uzależniające brazylijskie bułeczki z mąki z manioku i dużą ilością sera (najczęściej minas). Bezglutenowe, naturalnie lekko ciągnące i niesamowicie aromatyczne – jada się je o każdej porze dnia, najczęściej z filiżanką mocnej kawy.

Açaí na tigela

W upalne dni Brazylijczycy chętnie sięgają po açaí na tigela – mrożony mus z jagód açaí, pochodzących z Amazonii. Podawany jest w miseczkach z dodatkami: bananem, granolą, wiórkami kokosowymi, miodem, orzechami czy nasionami chia. To deser, przekąska i zdrowy zastrzyk energii w jednym.

Tapioca

Choć brzmi znajomo, tapioca w Brazylii to coś zupełnie innego niż dobrze znana nam wersja bezglutenowych naleśników. Przygotowywana jest z mąki z manioku, którą podsypuje się na rozgrzanej patelni – pod wpływem ciepła ziarenka się łączą, tworząc cienki placek. Nadzienie? Dowolne! Od sera z szynką, przez kurczaka, po banana z czekoladą. To street food, który z łatwością można dopasować do własnych upodobań.

Vatapá

Z kuchni północno-wschodniej Brazylii pochodzi też mniej znane, ale niezwykle ciekawe danie – vatapá. To kremowa pasta z chleba, mleka kokosowego, krewetek, orzeszków ziemnych i przypraw, często podawana z ryżem. Intensywna, pikantno-słodka, pełna charakteru – prawdziwa egzotyka na talerzu.

Brazylijska vatapá

Popularne dania w Brazylii

Uliczne targi, znane jako „feiras”, to nieodłączny element tygodniowego rytmu São Paulo. Od wczesnych godzin porannych aż do około 14:00 ożywiają wybrane ulice miasta, kusząc przechodniów tradycyjnymi przekąskami, przystępnymi cenami i feerią barwnych postaci. Mimo intensywnej modernizacji, jaka objęła wiele zakątków Brazylii, feiras niezmiennie trwają na swoim miejscu, pozostając żywym symbolem brazylijskiej tożsamości i codziennego życia. Spacer wśród tych stoisk to czysta przyjemność – atmosfera jest pełna energii, zapachów i kolorów. Łatwo dać się ponieść rytmowi ulicy: spróbować czegoś, wrócić tą samą trasą, a potem znów ruszyć przed siebie, przyciąganym nie tylko przez jedzenie, ale i wyjątkowy, niemal świąteczny klimat tych miejsc. Jakie dania królują w brazylijskim street food’zie?

Pastele (pasteis) to uwielbiane brazylijskie specjały, które można znaleźć na jednym z 900 ulicznych targów São Paulo. Pastel, czyli pojedynczy wariant tej potrawy, to klasyczny przykład brazylijskiego fast foodu – doskonały o każdej porze dnia: jako szybka przekąska na ulicy, na plaży, pomiędzy posiłkami lub w formie lekkiego lunchu. Danie to przygotowuje się z cienkiego ciasta, które nadziewa się różnymi składnikami, a następnie smaży na głębokim oleju, aż stanie się idealnie chrupiące i apetycznie złociste. Do najczęściej wybieranych nadzień należą: mielona wołowina, mozzarella, serce palmy, kremowy ser catupiry, kawałki kurczaka oraz krewetki. Świetnie komponują się z garapą – sokiem z trzciny cukrowej, który z dodatkiem cytryny i lodu. Drugim – dość podobnym do pasteli – klasykiem brazylijskiego street foodu jest coxinha – panierowane krokiety z soczystym, szarpanym kurczakiem i kremowym serem catupiry, zamknięte w cieście, które najczęściej formuje się na kształt udka z kurczaka.

Pastele

Na brazylijskich ulicach, pośród barwnego świata lokalnych przekąsek, można natknąć się na quebra queixo, czyli dosłownie „łamacz szczęki”. Z wyglądu przypomina naleśnika, ale tak naprawdę to twardy z kokosa, w smaku przypominający toffi – słodki, intensywny i naprawdę wymagający uważnego gryzienia.

Podczas gdy nad polskim morzem królują pączki i gotowana kukurydza, na brazylijskich plażach najczęściej spotyka się churros – smażone ciasto posypane cukrem i cynamonem, zazwyczaj podawane z obłędnie słodkim nadzieniem lub sosem. Chrupiące na zewnątrz, miękkie w środku – trudno się im oprzeć. Doskonałe churros można znaleźć na targach lokalnego street food’u.

Kukurydza, podobnie jak kokos, ma swoje ważne miejsce w brazylijskiej kuchni ulicznej. Na wielu targach można znaleźć zimną zupę kukurydzianą – delikatnie słodką i podawaną na zimno. Zazwyczaj posypywana cynamonem lub wzbogacana innymi dodatkami, potrafi doskonale orzeźwić w upalny dzień. Zupa z kukurydzy i kokosa to z kolei jedno z tradycyjnych dań domowych, które zachwyca prostotą i smakiem. Tuż obok można trafić na kolejną brazylijską klasykę – sopa de feijão, czyli zupę fasolową. Gotowana najczęściej z ziemniakami, kuminem i szczyptą soli, bywa również serwowana z podrobami i różnorodnymi dodatkami. Zupy mają w sobie coś wyjątkowego – dają ukojenie, budują więzi i budują domowe ciepło. W każdym zakątku świata istnieje ich unikalna odsłona, a każda potrafi poruszyć inne podniebienie. W Brazylii, podobnie jak w Polsce, zupa staje się uniwersalnym językiem kulinarnej wspólnoty.

Słodkości i desery w Brazylii

Brazylijczycy uwielbiają desery, a ich miłość do cukru objawia się w różnorodności smaków, konsystencji i form podawania. Dominujące nuty to mleko skondensowane, kokos, karmel oraz owoce tropikalne, takie jak marakuja, papaja, mango czy gujawa. Słodkie przysmaki są obecne na co dzień – w domach, na ulicach, w cukierniach, a także na każdej imprezie i święcie.

Jednym z najbardziej klasycznych brazylijskich deserów jest brigadeiro – małe, aksamitne kuleczki przygotowywane z mleka skondensowanego, masła i kakao, a następnie obtaczane w czekoladowej posypce. To nieodłączny element urodzin, rodzinnych spotkań i świąt. Ich kokosowy odpowiednik to beijinho („całusek”), w którym zamiast kakao dominuje wiórka kokosowa, a na wierzchu często ląduje goździk jako ozdoba i subtelny akcent smakowy.

Wśród tradycyjnych wypieków wyróżnia się także quindim – intensywnie żółta babeczka z dużą ilością żółtek, cukru i kokosa, pieczona w małych foremkach i podawana na zimno. Ma gładką, niemal galaretowatą powierzchnię i niezwykle słodki, aromatyczny smak. Popularny jest również pudim de leite condensado, czyli brazylijska wersja flanu lub karmelowego budyniu – kremowy, gęsty, o smaku mleka i karmelu, często podawany z polewą z karmelu na wierzchu.W cieplejszych regionach kraju serwuje się także desery owocowe – doce de mamão verde (zielona papaja gotowana w cukrze), compota de goiaba (kompot z gujawy) czy açaí na tigela, czyli zmiksowane jagody açaí podawane z miodem, granolą i świeżymi owocami – bardziej odżywcza przekąska, ale nadal słodka i sycąca.

Desery w Brazylii są z reguły bardzo słodkie, nierzadko gęste i kleiste, a ich przygotowanie często opiera się na kilku podstawowych składnikach – mleku skondensowanym, cukrze, jajkach i kokosie. Mimo tej prostoty, potrafią zaskoczyć bogactwem smaków i struktur. W kuchni brazylijskiej nie ma pojęcia „zbyt słodkie”.

Jakie smaki dominują w kuchni Brazylii?

W brazylijskiej kuchni królują świeże składniki, które nadają potrawom intensywny smak i aromat. Wśród warzyw najczęściej używa się manioku (yuki, cassavy) – to podstawowy składnik wielu dań, podawany w formie purée, smażony, gotowany lub w postaci mąki (farofa). Często spotyka się też bataty, dynię, paprykę, pomidory, cebule oraz zieloną pietruszkę i kolendrę, które stanowią podstawę wielu aromatycznych sosów i marynat. Jeśli chodzi o przyprawy, Brazylijczycy najczęściej sięgają po czosnek, pieprz, kumin, liść laurowy, a w niektórych regionach także chili i ostre pasty paprykowe. W rejonach nadmorskich nie brakuje też oleju dendê (z palmy olejowej), który nadaje daniom charakterystyczny, lekko orzechowy smak i intensywny kolor – szczególnie w kuchni afro-brazylijskiej. Brazylia to także kraj obfitujący w owoce tropikalne, które wykorzystywane są zarówno w deserach, jak i daniach wytrawnych. Do najpopularniejszych należą: marakuja (passiflora), mango, papaja, ananas, banany, gujawa, açaí oraz graviola. Często spożywa się je na surowo, w sokach, koktajlach, lodach, a także jako składnik konfitur i słodkich nadzień. To właśnie ta różnorodność świeżych składników – warzyw, przypraw i owoców – sprawia, że brazylijska kuchnia jest tak barwna, aromatyczna i zaskakująca.